Zonnepanelen en zonnewarmtesystemen worden vaak door elkaar gehaald. Op basis van uiterlijke kenmerken is dat natuurlijk begrijpelijk, maar op technisch niveau hebben deze niks met elkaar te maken. Ondanks de gigantische populariteit van zonnepanelen is er nog altijd veel meer zonnewarmte techniek geïnstalleerd; wereldwijd maar liefst 269,3 GW.

Een zonnewarmtesysteem bestaat uit een zonnecollector en een zonneboiler. Er kunnen drie zonnewarmtesystemen onderscheiden worden: de vlakkeplaatcollector, de vacuümbuiscollector en heatpipes. De werking van dit type zonnecollectoren is in principe gelijk. De zon verwarmt de zonnecollector en de zonnecollector verwarmt op zijn beurt de vloeistof – veelal water – die door de zonnecollector heen stroomt. Deze vloeistof loopt door naar de zonneboiler. Er zijn verschillende soorten en maten zonneboilers. Sommige verwarmen alleen water, andere verwarmen en koelen ook woningen en ruimtes. In Nederland worden zonneboilers veelal toegepast voor het verwarmen van (tap)water. Men onderscheidt grofweg drie soorten: de standaard zonneboiler, de compacte zonneboiler en de cv-zonneboiler. Een vierde soort zonneboiler, de zonneboilercombi, is geschikt voor zowel het verwarmen van water als woningen.

De meeste zonnecollector producten worden in China geproduceerd. Niet geheel verbazingwekkend is het land ook de grootste afzetmarkt voor zonthermische producten. 83% van het wereldwijd geïnstalleerd vermogen bevindt zich in China en Europa. In Europa zijn maar liefst 90% van de zonthermische installaties vlakkeplaatcollectoren. In China is de situatie zowat omgekeerd. Daar zijn de vacuümbuiscollectoren de dominante technologie. Omdat de Chinese markt veel groter is dan de Europese is de vlakkeplaatcollector techniek maar 26,4 van de wereldmarkt en vacuümbuiscollectoren met 64,4% de meest toegepaste zonthermische technologie.

Een punt van aandacht bij zonnewarmtesystemen is de beperkte monitoringmogelijkheden. Hoeveel hun systeem precies oplevert is daarom voor de meeste zonnewarmtesysteembezitters een raadsel. Het Vlaamse IZEN bedacht als één van de weinige partijen binnen de Benelux hier een systeem voor die de eindgebruiker bij eenmalige betaling dagelijks kan gebruiken ten einde de productie van zijn systeem te volgen. Het temperatuurverloop van de zonnecollector en het opslagvat, het aantal werkingsuren, het aantal start-en-stops van de pomp (oftewel de tijdstippen waarop de zonneboiler in werking treedt) en de maximumtemperatuur die het opslagvat die dag bereikte vormen hierin belangrijke paramaters.